Waarom slaap je slechter door alcohol?
Geloof jij ook dat alcohol je helpt om beter te slapen? Ik ken dat gevoel maar al te goed. Het leek alsof ik altijd als een blok in slaap viel na het drinken van alcohol. Vaak belandde ik al vroeg in de avond op de bank, terwijl ik gezellig tv zat te kijken.
Maar wat ik nooit aan het gebruik van alcohol koppelde, was het feit dat ik altijd midden in de nacht, meestal tussen 3 en 4 uur, met een schok wakker werd. Ik dacht dat dit gewoon kwam doordat ik al vroeg in slaap was gevallen.
Echter, op die momenten dat ik ‘s nachts wakker lag, lukte het me vaak niet om weer in slaap te vallen. Mijn hoofd werd overspoeld door allerlei gedachten en gevoelens. Van schuldgevoelens over de hoeveelheid alcohol die ik had gedronken tot zorgen over de afspraken die ik de volgende dag had. Het waren verschrikkelijke uren waarin ik gevangen zat in een eindeloze stroom van negatieve gedachten. Veel mensen herkennen dit en kunnen niet slapen door alcohol.
Goede nachtrust is essentieel voor onze gezondheid
Het is belangrijk om te beseffen dat slaap essentieel is voor zowel onze fysieke als mentale gezondheid. Als je ooit problemen hebt gehad met slapen, weet je hoeveel impact een gebrek aan slaap kan hebben op hoe je je voelt en functioneert.
Een tekort aan slaap maakt ons minder alert en beïnvloedt ons humeur op een negatieve manier. Bovendien wordt slaapgebrek in verband gebracht met ernstige gezondheidsproblemen, waaronder overgewicht, hartproblemen, diabetes type 2, infecties en een verzwakt immuunsysteem. Tijdens de slaap herstellen en verwerken ons lichaam en geest wat er gedurende de dag is gebeurd.
Verschillende fasen van slaap
Onze slaap bestaat uit verschillende fasen, die samen een slaapcyclus vormen. De belangrijkste fasen zijn de REM-slaap en de diepe slaap. Elke nacht doorlopen we meerdere van deze cycli.
Tijdens de REM-slaap zijn er snelle oogbewegingen (vandaar de naam Rapid Eye Movement) en zijn onze hersenen even actief als wanneer we wakker zijn. Tegelijkertijd zijn onze spieren volledig ontspannen. In deze fase dromen we en verwerken onze hersenen informatie en verschillende geheugenfuncties. De REM-slaap zorgt ervoor dat onze geest wordt opgefrist en dat we ervaringen van de dag kunnen verwerken.
Tijdens de diepe slaap vertraagt onze ademhaling en hartslag. Als je tijdens deze fase wakker wordt gemaakt, voel je je vaak gedesoriënteerd en duurt het even voordat je beseft waar je bent. In deze fase herstellen we vooral fysiek.
Na elke REM-fase worden we soms kort wakker (vaak onbewust) en begint de hele slaapcyclus opnieuw, van lichte slaap naar diepe slaap naar REM-slaap, tot we uiteindelijk wakker worden. De eerste 3 slaapcycli worden de kernslaap genoemd, omdat het grootste deel van de diepe slaap en een aanzienlijk deel van de REM-slaap tijdens deze periode plaatsvindt. Zowel de diepe slaap als de REM-slaap zijn van essentieel belang voor de kwaliteit van onze nachtrust.
Wat gebeurt er met onze slaap als we alcohol drinken?
Alcohol werkt kalmerend en verdovend; het vermindert de activiteit in onze hersenen. Als reactie op het kalmerende effect van alcohol gaan onze hersenen stimulerende stoffen aanmaken. Onze hersenen proberen namelijk het evenwicht te handhaven of te herstellen. Voorbeelden van deze stimulerende stoffen zijn stresshormonen zoals adrenaline en cortisol.
Wat er nu gebeurt en van invloed is op onze slaap, is dat het verdovende effect van alcohol eerder verdwijnt dan het effect van de stimulerende stoffen. Dit betekent dat je uren later te maken krijgt met een overgestimuleerd brein. Het is alsof je naast een paar glazen wijn ook nog eens een sterke espresso drinkt. Je lichaam probeert de alcohol zo snel mogelijk uit je systeem te verwijderen, maar de effecten van de espresso blijven nog urenlang in je lichaam rondrazen.
Alcohol verstoort dus juist ons slaappatroon
Als je zonder alcohol slaapt, doorloop je ongeveer 6 of 7 slaapcycli. Maar met alcohol zijn dit er vaak maar 2. Juist die belangrijke cycli aan het begin van de nacht raken volledig verstoord.
Dit is hoe het werkt: nadat je alcohol hebt gedronken, val je als een blok in slaap. Het verdovende effect van de alcohol is dan te sterk om de REM-slaap, waarin we bijna bewust dromen, te bereiken. Na de eerste vijf uur van diepe, verdovende slaap word je wakker, maar lukt het vaak niet meer om weer in slaap te vallen. Op dat moment is je lichaam nog steeds overgestimuleerd en volledig uit balans.
Het maakt niet uit hoeveel je drinkt – alcohol verstoort je slaap
En dit geldt ongeacht de hoeveelheid alcohol die je drinkt. Of je nu één glas wijn bij het eten drinkt of een hele avond in de kroeg doorbrengt, alcohol beïnvloedt altijd de kwaliteit van je slaap. En het is duidelijk dat als je dit avond na avond blijft doen, het gebrek aan kwalitatieve slaap steeds meer merkbaar zal worden.
Alcohol verstoort ook het proces van voorbereiding op slaap
Er is nog iets anders aan de hand. Als je geen alcohol hebt gedronken, maakt je lichaam bepaalde stoffen aan ter voorbereiding op het slapengaan. Deze stoffen hebben tot doel je te ontspannen en je voor te bereiden op de belangrijke fase van de nacht: de slaap.
Als je regelmatig alcohol drinkt, leert je brein als het ware dat het de kalmerende stoffen uit de alcohol krijgt. Je lichaam gaat er dus op vertrouwen dat deze stoffen uit de alcohol komen en stopt met het zelf aanmaken ervan. Dit betekent dat je lichaam afhankelijk wordt van alcohol om in slaap te kunnen vallen. Dit kan effect hebben op je slaap in de eerste dagen nadat je gestopt bent met drinken.
Wat gebeurt er als je stopt met drinken?
Wanneer je gewend bent om regelmatig alcohol te drinken en besluit ermee te stoppen, kan het zijn dat je in de eerste nachten moeite hebt om in slaap te vallen. Je lichaam is gewend geraakt aan de kunstmatige verdoving van alcohol om in slaap te vallen. Het is mogelijk dat je hersenen tijd nodig hebben om zich aan te passen aan deze nieuwe situatie, waardoor het moeilijk is om in slaap te vallen. Ze moeten zich opnieuw afstemmen.
De eerste dagen kunnen dus ongemakkelijk zijn. In plaats van beter te slapen, kun je juist slechter slapen. Het kan ontmoedigend zijn, maar geef niet op. Het wordt echt beter, geef het tijd. Door te stoppen met drinken geef je jezelf een waardevol geschenk. Na verloop van tijd geef je je lichaam en geest eindelijk de rust die ze zo hard nodig hebben en verdienen.
Waarom slechter slapen door alcohol – conclusie
Alcoholgebruik heeft een negatieve invloed op onze slaap. Hoewel het in eerste instantie kan lijken alsof alcohol helpt om in slaap te vallen, verstoort het uiteindelijk ons slaappatroon. Het verdovende effect van alcohol werkt eerder uit dan de stimulerende stoffen, waardoor ons brein overgestimuleerd raakt. Hierdoor worden belangrijke slaapcycli verstoord, wat leidt tot een gebrek aan kwalitatieve slaap. Alcohol en slecht slapen gaan hand in hand.
Bovendien beïnvloedt alcohol het natuurlijke proces van voorbereiding op slaap, waardoor ons lichaam afhankelijk wordt van alcohol om te kunnen ontspannen. Het stoppen met alcohol kan aanvankelijk moeilijk zijn, maar op de lange termijn zal het leiden tot betere slaap en een verbeterde algehele gezondheid.
Dus, als je worstelt met slaapproblemen, overweeg dan om je alcoholgebruik te verminderen of zelfs helemaal te stoppen. Geef je lichaam de kans om op natuurlijke wijze te herstellen en geniet van de voordelen van een goede nachtrust. Je zult versteld staan van de positieve veranderingen die het teweegbrengt in je fysieke en mentale welzijn.
Neem contact op als jij er klaar voor bent
Het is heel begrijpelijk als je grote twijfels hebt over wat je nu moet doen. Ik help je graag om je gedachten te ordenen en inzicht te geven in de opties die je hebt. Zonder druk een besluit te hoeven nemen. Neem gerust contact op en laten we eens praten.
