Dit is het vierde en laatste blog waarin ik je deelgenoot maak van dingen die ik graag had willen weten vóór ik mijn eerste glas alcohol dronk.
Allemaal ware eye-openers voor mij. Die me hadden kunnen helpen bij het nemen van een andere afslag áls ik ze eerder had geweten.
Wat deze inzichten meer recent voor me hebben gedaan is dat ze me hebben geholpen in het proces bij het stoppen met drinken, omdat ik hierdoor het besef kreeg dat alcohol mij helemaal niets brengt maar dat het alleen maar van me nam.
Deel IV – De vleesetende bekerplant
Ik ga je vertellen over het proces waarin we terecht komen als we afglijden in verslaving aan alcohol en daarvoor maak ik gebruik van de analogie van de bekerplant. Deze analogie leen ik van Allen Carr, die in de vorige eeuw een pionier was als het gaat over het nieuwe denken over verslaving.
De hommel en de nectar
De analogie van de bekerplant vergelijkt het afglijden in alcoholverslaving met een dag uit het leven van een argeloze hommel. De hommel wordt aangetrokken door de vleesetende bekerplant. De hommel wordt gegrepen door de geur van de nectar, wat echt zijn favoriete traktatie is.
De hommel kan de verleiding niet weerstand en gaat op de rand van de plant zitten om een slokje van de nectar te nemen. De helling en het gladde oppervlak van de plant zijn zodanig dat de hommel langzaam naar beneden begint te glijden. Maar omdat de hommel volledig in beslag wordt genomen door de verrukkelijke nectar merkt hij niet op wat er gebeurt.
De hommel blijft drinken van de nectar en onderwijl glijdt hij steeds verder de plant in. De hommel is zelfverzekerd en heeft geen enkele twijfel dat hij kan stoppen wanneer hij wil. Hij heeft immers vleugels waarmee hij zo kan wegvliegen.
Op een bepaald moment ziet de hommel dat hij is aangeland op de bodem van de plant. Om zich heen drijven de dode en ontbindende lichaampjes van andere insecten in de nectar waarvan hij zelf net nog zo genoot. De hommel schrikt en beseft dat hij nu zelf de nectar wordt. Dit was niet de bedoeling!
De overeenkomsten tussen de bekerplant en verslaving
De ervaring van de hommel is goed te vergelijken met het ontstaan van een verslaving. Het is eenzelfde geleidelijk proces dat in het begin risicoloos en goed voelt. Maar als er eenmaal alarmbellen beginnen af te gaan, is er geen sprake meer van vrije keuze om te stoppen.
Veel mensen denken dat ze controle hebben en dat ze kunnen stoppen met drinken wanneer ze willen. Net zoals de hommel dacht dat hij de plant kon verlaten omdat hij kon vliegen. Maar als we het hebben over een verslavend middel – en dat is alcohol – dan is het ontzettend moeilijk om ‘controle’ te hebben én houden. Dat is niet omdat mensen die verslaafd raken zwak zijn of over te weinig doorzettingsvermogen beschikken. Dat heeft alles te maken met de manier waarop onze hersenen zich gedragen en veranderen als we regelmatig alcohol drinken.
Als alcohol meer wordt dan alleen maar ‘gezelligheid’
En begrijp me niet verkeerd, ik zeg niet dat iedereen die alcohol drinkt verslaafd raakt aan alcohol. Maar wat ik wel zeg is dat iedereen die alcohol drinkt wel een risico neemt. Want we drinken allemaal van de dezelfde verrukkelijke nectar uit de beker plant.
We kennen allemaal mensen die ogenschijnlijk van een of twee slokjes van de nectar genieten en daarna eenvoudig wegvliegen. Maar hoe lang houden zij dit vol? Welke strijd voeren zij ongezien? En wat als er iets in hun leven gebeurt waardoor de functie die alcohol voor hen vervult verandert? Want naar mijn mening wordt het risico op het afglijden in verslaving groter zo gauw alcohol een andere functie krijgt dan pure gezelligheid. Denk hierbij aan functies als het bestrijden van stress, de mogelijkheid om te ontspannen of slapen of verdoven om bepaalde gevoelens niet te hoeven voelen.
Verslaving aan alcohol ontstaat lang voor we de bodem bereikt hebben….
Niemand die zijn eerste glas alcohol drinkt doet dat met het voornemen om verslaafd te raken en toch ‘overkomt’ het veel mensen. Het is mij overkomen en ik spreek dagelijks mensen die ook ervaren dat ze meer drinken dan ze willen en daar niet mee kunnen stoppen terwijl ze dat wel graag willen. En dat is verslaving!
De meeste mensen denken dat iemand die verslaafd is aan alcohol iemand is die alles al heeft verloren, eenzaam, verbitterd en de controle volledig kwijt is. Om dit weer even te koppelen aan de analogie met de bekerplant: we denken dat mensen die verslaafd zijn, drijven op de bodem van de bekerplant.
Maar het punt waarop iemand niet langer een vrije keuze heeft om wel of niet te drinken – om wel of niet weg te vliegen uit de bekerplant – wordt al veel eerder bereikt!
Verslaving aan alcohol ontstaat lang voor de bodem. En het goede nieuws is dat het niet nodig is om te wachten tot je de bodem van de bekerplant hebt bereikt voor je besluit om iets te gaan doen aan de rol die alcohol inneemt in je leven.
