Als je besluit om (een tijdje) niet te drinken dan is dat natuurlijk geweldig. De kans is alleen groot dat je ook terecht komt in een soort van emotionele rollercoaster. Een kort lontje (of geen lontje), bang, verdrietig, boos. Dat is iets waar je je geen zorgen over hoeft te maken: het is volkomen normaal en hoort echt bij het proces van afscheid nemen van alcohol.
Al die tijd dat je alcohol hebt gedronken heb je je lichaam behoorlijk belast. Meer specifiek: alcohol vertsoort de chemie in je hersnen en wanneer je niet langer met enige regelmaat alcohol drinkt dan heeft je lichaam en je brein tijd nodig om terug in balans te komen en zich aan te passen aan die veranderende situatie.
En omdat het makkelijker is om ergens mee om te gaan als je weet dat en waarom het gebeurt neem ik je in dit blog mee. Ik vertel je waarom het gebeurt en hoe je ermee om kan gaan.
Waarom voel ik me zo emotioneel als ik stop met alcohol drinken?
Je weet je vast wel te herinneren hoe happy je je kon voelen nadat je een paar glazen wijn had gedronken. Dit is een reëel gevoel en wordt veroorzaakt door het feit dat alcohol het beloningssysteem van de hersenen beïnvloedt. Hierbij komen verschillende stoffen vrij, waaronder dopamine. Op het moment dat je stopt met alcohol dan moeten je hersenen opnieuw leren hoe ze aanmaken zonder hierbij te vertrouwen op de rol die alcohol daarbij speelt. Ze moeten als het ware weer leren hoe ze de stofjes op een natuurlijke manier kunnen aanmaken. Zo lang je hersenen hier nog naar aan het zoeken zijn kan dat leiden tot gevoelens van somberheid, prikkelbaarheid en een sterk verlangen naar alcohol.
Wat er ook speelt is dat alcohol de productie van belangrijke hormonen zoals cortisol en geslachtshormonen verstoort. De disbalans in je hormonen kan ook tot gevolg hebben dat je last krijgt van stemmingswisselingen, vermoeidheid en problemen met je slaap. Allemaal dingen die ervoor kunnen zorgen dat je je behoorlijk ellendig voelt.
Ik ben gecertificeerd in de methodiek van This Naked Mind. De inzichten die ik daarin heb gekregen hebben mij hele grote stappen vooruit geholpen. In het boek This Naked Mind van Annie Grace wordt ook dit onderwerp duidelijk uitgelegd: stoppen met alcohol is alsof je een soort van resetknop in je hersenen indrukt. Je hersenen hebben echt tijd nodig om terug te keren naar een normale toestand.
Alcohol verstoort ons natuurlijke vermogen om emoties te reguleren
Alcohol zelf werkt in de hand dat we ons ongelukkig en prikkelbaar voelen: als we alcohol gebruiken om ons beter te voelen dan vervangt alcohol andere gezonder copingmechanismen om met moeilijke emoties om te gaan. Alcohol is nooit meer dan een tijdelijke oplossing die onderliggende problemen en gevoelens maskeert en er tevens voor zorgt dat we steeds verder van onszelf afdrijven.
Het is daarom heel belangrijk om in het proces van het loskomen van alcohol je emoties op een gezonde manier te reguleren. Het model van Dr. Lisa Feldman Barrett kan je helpen bij het beter begrijpen van de manier waarop emoties ontstaan:
1. De eerste laag is ‘affect’: dit zijn de fysieke sensaties die je in je lichaam ervaart, zoals onrust, opwinding, angst, blijheid of vermoeidheid. Je kunt ‘affect’ zien als de basis van je emoties. Een voorbeeld van ‘affect’ is dat je een drukkend gevoel op je borst kan voelen of een steen in je maag
2. De tweede laag is betekenis: op het moment dat je je bewust bent van je fysieke gevoelens (affect), is het een menselijke neiging om er een betekenis aan toe te kennen. Deze betekenis wordt voor een belangrijk deel beïnvloedt door eerdere ervaringen uit je jeugd of op een ander moment in je leven. Het drukkende gevoel op je borst (affect) kan je bijvoorbeeld in interpreteren als angst (betekenis). De gedachte zou kunnen zijn: “ik ben bang dat er iets slechts zal gebeuren”
3. De derde laag is oordeel: op dit punt verbinden we een oordeel aan de betekenis die we hebben gecreëerd. Bijvoorbeeld door er een classificatie aan toe te kennen als goed of slecht, terecht of onterecht. Je zou de angst uit het voorbeeld (betekenis) kunnen beoordelen als negatief (“Ik zou me niet zo moeten voelen”). De impact van het oordeel kan zijn dat je fysieke gevoelens (affect) sterker worden waardoor er een cyclus van negativiteit ontstaat.
De Kracht Van Bewustzijn
Het mooie aan dit model is dat het de kracht van bewustzijn benadrukt. Want door je bewust te worden van elke laag (affect, betekenis, oordeel), krijg je de touwtjes in handen waarmee je de negatieve cyclus kan onderbreken en een keuze te maken voor een andere, gezondere reactie.
Je kan echt leren om de onderdelen van de emoties die je niet helpen te identificeren en te veranderen. Als je je emoties beter leert te begrijpen en tegelijk ook andere en gezondere copingmechanismen weet te ontwikkelen dan krijg je de tools in handen waarmee je beter in staat bent om om te gaan met de emoties die gepaard gaan met het stoppen met drinken.
Hoe lang duurt het voordat je je na het stoppen met drinken weer normaal voelt?
Het antwoord op deze vraag hangt af van een paar factoren, zoals hoeveel je dronk en hoelang je hebt gedronken. Als leidraad kan je aanhouden dat het enkele weken tot enkele maanden duurt voor je hersenchemie en je hormonen weer in balans zijn als je stopt met drinken.
Uit een onderzoek blijft dat cortisol (een stresshormoon) niveaus als na een paar weken na het stoppen met drinken beginnen te normaliseren. Andere hormonen kunnen langer duren.
Wat is nou de belangrijkste boodschap? Wees geduldig! Je hebt je lichaam een hele tijd onder zware druk gezet en nu je deze stap zet heeft het tijd nodig om zichzelf te herstellen.
Nog meer over alcohol en hormonen
Alcohol verstoort de productie van verschillende hormonen, maar een van de belangrijkste hiervan is GABA.
GABA is een kalmerende neurotransmitter die helpt bij ontspanning en slapen. Als je drinkt dan bootst alcohol GABA als het ware na, wat bijdraagt aan het ontspannen gevoel na een paar glazen wijn.
Het probleem is dat, wanneer je stopt met drinken, je GABA-systeem zich ook weer moet aanpassen aan deze nieuwe situatie. Dit kan leiden tot gevoelens van angst, problemen met slaap en een gespannen gevoel.
Na een tijdje gaat je lichaam uit zichzelf meer GABA produceren. En gelukkig zijn er ook dingen die je zelf kan doen bij het ondersteunen van dit proces zoals oefeningen om te ontspannen en voldoende rust en slaap nemen.
Tips om je emoties te reguleren als je stopt met alcohol drinken
Het is dus helemaal niet gek als je je emotioneel voelt als je stopt met alcohol. Maar wat kan je nou doen om hier op de beste manier doorheen te komen?
Hier zijn een aantal tips:
- Geef jezelf de tijd en wees geduldig. Dit is tijdelijk. Je lichaam verricht een ‘hell of a job’ en het heeft tijd en rust nodig om zich aan te passen aan de nieuwe situatie.
- Zorg goed voor jezelf. Word lief en neem voldoende slaap, eet gezond, ga regelmatig naar buiten en beweeg. Dit zijn dingen die je helpen om je fysiek en emotioneel beter te voelen.
- Ga op zoek naar gezonde copingmechanismen, die bij jou passen.
- Beweeg: fysiek in de actie komen is een geweldige manier om endorfines vrij te maken. Endorfines zorgen dat we ons goed voelen.
- Ontspanningstechnieken: ademhalingsoefeningen, meditatie en yoga helpen je om je geest en je lichaam tot rust te brengen
- Vind iemand om je verhaal mee te delen: deel hoe je je werkelijk voelt met een goede vriend, coach, therapeut of iemand anders die je kan helpen om de druk wat van de ketel te halen
- Wees niet bang om hulp te vragen: stoppen met drinken kan eht een flinke uitdaging zijn en het is juist een teken van kracht als je hierbij vraagt om hulp.
- Vier je vooruitgang: erken dat de stap die je zet niet zomaar iets is. Stoppen met drinken is echt een enorme prestatie! Neem dan ook de tijd om je overwinningen te vieren, hoe klein ze ook mogen lijken.
Je staat er niet alleen voor
Het is belangrijk te onthouden dat je niet alleen staat. Er zijn heel veel mensen die emotionele ups en downs ervaren als ze stoppen met alcohol drinken. Je hoeft deze reis niet alleen te maken, er is hulp en ondersteuning beschikbaar.
In mijn programma’s bied ik de ondersteuning en middelen die je zo nodig hebt op het pad naar een leven in vrijheid van alcohol. Neem gerust contact met me op om de mogelijkheden te bespreken.
Als jij ervoor kiest om te stoppen met alcohol drinken dan is dat een geweldige stap. En een hele waardevolle investering in je gezondheid en welzijn. Maar het is ook niet iets dat de meeste mensen als makkelijk ervaren. Zie het als een reis waarbij het logisch is dat je hobbels tegenkomt.
Door te begrijpen wat er met je lichaam en geest gebeurt én door te zorgen voor de juiste ondersteuning ga jij in staat zijn om jezelf door deze emotionele uitdagingen te navigeren waardoor je echt zoveel sterker uit de strijd zal komen.
Samenwerken?
Ben je benieuwd naar de manier waarop je met mij kan samenwerken? Check dan de werken met mij sectie op deze website, bijvoorbeeld de mogelijkheden voor 1-1 coaching.
