is dit een vraag die jou ook regelmatig bezighoudt?
Ervaar jij ook regelmatig dat dat intense verlangen, die onbeheersbare drang naar alcohol? Vraag jij je dan ook af: waarom verlang ik naar alcohol?
En dat gevoel, die zucht, is er zelfs als je met je gezonde verstand weet dat de alcohol je niet gelukkig maakt en dat je eigenlijk beter af bent zonder. Je vraagt je af waarom we keer op keer in deze cyclus van verlangen en teleurstelling belanden.
Het was in ieder geval míjn verhaal: In de periode toen ik nog dronk heb ik zo vaak zelf ervaren hoe groot het gat is tussen het bewuste besluit dat ik ‘s ochtends maakte om niet meer te drinken en dat intense verlangen naar een paar glazen wijn als de kantoordag ten einde kwam. Dat verlangen was zó sterk en zó intens dat ik me al snel niets meer kon (of wilde) herinneren van het besluit van dezelfde ochtend. Als ik een dag later dan weer in de spiegel keek en me weer voornam om niet meer te drinken, was het een onbegrijpelijk hoe ik steeds weer in diezelfde loop terecht kwam.
De wetenschappelijke verklaring voor dit onbegrijpelijke fenomeen
Als jij je ook wel eens afvraagt: waarom heb ik zucht naar alcohol en ben je benieuwd naar wat die zucht naar alcohol nou eigenlijk is en waar het door wordt? Vind dan de antwoorden in dit blog. Ik neem je mee in wetenschappelijke materie waarom jij deze zucht ervaart, waardoor je een beter begrip krijgt van de oorzaken naar het verlangen dat je steeds weer terugbrengt naar het punt waarop je alcohol drinkt.
1. Dopamine
Om het antwoord op de vraag ‘waarom verlang ik naar alcohol’ goed te begrijpen, is het van belang om naar de werking van ons brein te kijken. Een belangrijke factor hierbij is dopamine. Dopamine is een chemische stof die ons motiveert en aanzet tot het zoeken naar beloningen. Het wordt vaak geassocieerd met plezier, maar recent onderzoek heeft aangetoond dat het niet perse gelinkt is aan écht genieten.
In het begin, toen je begon met drinken, was het waarschijnlijk zowel verlangen als plezier dat je voelde als je alcohol dronk. Je wilde dat glas wijn en als je het drink dan ervoer je genot ervan, als gevolg van het feit dat er bepaalde chemische stoffen in je brein werden vrijgegeven. Maar na verloop van tijd raken verlangen en plezier van elkaar losgekoppeld. Je kunt dan verlangen naar iets waar je eigenlijk niet eens meer echt echt van geniet.
Dit is het gevolg van de manier waarop alcohol de beloningscentra in je hersenen beïnvloedt. Door herhaaldelijk gebruik van alcohol creëert je brein een chemisch beloningssysteem dat je aanspoort om steeds meer alcohol te willen, zelfs als het plezierige effect ervan afneemt. Hierdoor ontstaat er een disbalans tussen verlangen en werkelijk genieten.
Het is belangrijk om je bewust te worden van deze ontkoppeling en te realiseren in hoeverre jouw verlangen naar alcohol nog in lijn is met het plezier dat het je brengt.
Daarnaast is ons brein evolutionair geprogrammeerd om te overleven. Het maakt gebruik van dopamine om belangrijke ervaringen en de beloning die we als gevolg daarvan ervaren, in ons geheugen te griffen, zodat we ze in de toekomst kunnen herhalen. Wanneer we alcohol drinken, ervaart ons brein een grote stoot dopamine, waardoor we gemotiveerd worden om alcohol opnieuw te zoeken. In het blog Verslaving: struinen naar frambozen en jagen op bizons lees je nog veel meer over de werking en impact van dopamine.
2. Tolerantie
Het verraderlijke is dat alcohol het genotcentrum van onze hersenen op een kunstmatige manier stimuleert. Ons brein wordt als het ware overprikkeld. En dat maakt dus ook dat we drinken van alcohol als een intens genot ervaren. Echter, ons brein is erop gericht het evenwicht te bewaren en gaat daarom alles in het werk stellen om die overstimulatie van het genotcentrum te compenseren. Dit gebeurt door het verminderen van de gevoeligheid van de receptoren in de hersenen die reageren op alcohol. Met andere woorden, ons brein past zich aan en wordt minder responsief op de effecten van alcohol.
Het gevolg van dit proces is dat we tolerantie opbouwen. Dit betekent dat we steeds meer alcohol nodig hebben om hetzelfde effect te bereiken als voorheen. Wat begon als een enkel glas wijn om ons te ontspannen, kan uiteindelijk leiden tot meerdere glazen of zelfs hele flessen om het nagejaagde gevoel te krijgen. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waarin we steeds meer moeten drinken om dezelfde voldoening te ervaren, wat uiteindelijk leidt tot een verhoogd risico op afhankelijkheid en verslaving.
Het opbouwen van tolerantie is daarom ook een belangrijk aspect van de relatie tussen alcohol en ons verlangen ernaar. Het verklaart waarom we steeds meer alcohol nodig hebben om hetzelfde genot te ervaren en waarom het steeds moeilijker wordt om ons alcoholgebruik te beheersen.
3. Beschadiging van de prefrontale cortex
Bovendien wordt de prefrontale cortex door de alcohol beschadigd. De prefrontale cortex is het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het nemen van verstandige en weloverwogen beslissingen. Het stelt ons in staat om impulsieve reacties te onderdrukken, doelen en langetermijnplanning te formuleren en de consequenties van onze acties te overwegen.
Wanneer we alcohol consumeren, wordt de prefrontale cortex echter negatief beïnvloed. Alcohol remt de activiteit van deze hersenregio, wat leidt tot een verminderde cognitieve controle en besluitvormingsvermogen. Met andere woorden, alcohol beïnvloedt ons vermogen om de drang naar alcohol te weerstaan en verhoogt de kans op impulsieve, ongezonde keuzes.
Naarmate we meer alcohol drinken, neemt de impact op de prefrontale cortex toe. Dit verklaart waarom het moeilijker wordt om de drang naar alcohol te weerstaan naarmate we meer gedronken hebben.
Het begrijpen van de impact van alcohol op de prefrontale cortex kan helpen om de drang naar alcohol in een breder perspectief te plaatsen. Het is niet simpelweg een kwestie van wilskracht of gebrek aan zelfbeheersing, maar eerder een gevolg van de fysiologische veranderingen die optreden in de hersenen door het gebruik van alcohol.
Kennis is macht
Dus, waarom is dat verlangen naar alcohol soms zo sterk? Dat komt dus door een complex samenspel tussen dopamine, de reactie van ons lichaam op de overstimulatie en de schadelijke effecten van alcohol op ons brein. Maar dat betekent niet dat er geen hoop is. Door jezelf bewust te worden van deze processen en een verlangen om je leven niet langer te laten beheersen door een verslavende stof als alcohol is het daadwerkelijk mogelijk om te breken met oude patronen en onze relatie met alcohol te veranderen.
Wat zijn dan de vervolgstappen die je kan zetten?
Een belangrijk onderdeel van het herstelproces is het begrijpen van de diepere behoeften en overtuigingen die schuilgaan achter ons verlangen naar alcohol. Als je gaat inzien dat alcohol je niets oplevert, dan zal ook het verlangen naar alcohol verdwijnen.
Ook dat heb ik aan den lijve ondervonden. Mijn zucht naar alcohol is volledig verdwenen. Ik verlang er niet naar en mis het ook niet. Simpelweg omdat ik inzie dat het me niets brengt. Vaak gebruiken we alcohol als een manier om onszelf te verdoven. Alcohol is slechts een tijdelijke oplossing voor dieperliggende oorzaken, die nooit oplossen of minder worden door alcohol te drinken.
Als je klaar bent om een volgende stap te zette, voel je dan vrij om contact met mij op te nemen. Ik werk volgens de internationaal zeer succesvol methode van This Naked Mind die zijn basis vind in wetenschappelijke informatie en op basis daarvan je helpt je relatie met alcohol te veranderen. In een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek vertel ik je graag meer over deze aanpak en kunnen we samen bepalen we hoe dit ook voor jou kan werken.
